عربی زبانی بسیار زیبا و پیچیده است. سیستم نوشتاری این زبان یادآور آثار هنری است. الفبای عربی، در ابتدا، مختص به زبان عربی بود، اما با پیدایش اسلام و گسترش قلمرو آن، به دیگر زبان‌ها، از جمله فارسی و ترکی، نیز راه پیدا کرد. بنابراین، یادگیری الفبای عربی برای فارسی‌زبانان کار دشواری نیست. کافی است مرجعی کامل و جامع داشته باشید تا بتوانید طی مدت کوتاهی، به الفبای عربی و نوشتار این زبان مسلط شوید. فرقی نمی‌کند می‌خواهید وارد حیطه ترجمه عربی شوید یا استاد زبان عربی شوید، در هر صورت، در اولین قدم، باید الفبای عربی را یاد بگیرید. در این مطلب، هر آنچه باید در مورد الفبای عربی بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با شبکه مترجمین ایران همراه باشید.
تاریخچه زبان عربی: عربی کلاسیک و عربی مدرن
پیدایش زبان عربی به هزاران سال پیش باز می‌گردد. از قرن چهارم میلادی، از الفبای عربی استفاده میکنند، اما قدمت اولین آثار مکتوب عربی به سال 512 باز می‌گردد. در واقع، پیدایش الفبای عربی به پیش از پیدایش اسلام باز می‌گردد. با وجود این، اسلام بر سیستم نوشتاری عربی تأثیر گذاشت.
الفبای عربی و نوشتار این زبان را، به طور عمده، می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: کلاسیک و مدرن.
عربی مدرن
در سراسر جهان، عرب‌زبانان به عربی مدرن می‌نویسند و صحبت میکنند. عربی مدرن را می‌توانید در روزنامه‌ها، کتاب‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، کنفرانس‌ها و مواردی از این دست مشاهده کنید. اگر به فکر یادگیری عربی، به عنوان زبان دوم، هستید، باید به سراغ یادگیری عربی مدرن بروید.
عربی کلاسیک
الفبای عربی و شکل نوشتاری آن، در ابتدا، به شکل امروزی‌اش نبوده است، بلکه تحولات بسیاری داشته است. عربی کلاسیک زبان قرآن و ادبیات کلاسیک عرب است. عربی کلاسیک بسیار متفاوت از شکل امروزی عربی است. بنابراین، کسانی که می‌خواهند قرآن را بخوانند باید به سراغ ترجمه آن بروند.
عربی کلاسیک محدود به یک نوع عربی نمی‌شود، بلکه در دوره‌های مختلف، تغییرات متعددی داشته است. برای مثال، نوشتار کوفی زبان عربی در کوفه، یکی از شهرهای عراق، شکل گرفت. زبان کوفی را می‌توانید روی فلزات و سنگ‌ها مشاهده کنید. همچنین، خط کوفی را در نسخه‌های قدیمی قرآن نیز می‌توانید مشاهده کنید. امروز، این خط زیبا دیگر کاربردی ندارد، مگر در مواردی خاص.
خط نسخ یکی دیگر از خطوط عربی است که ریشه در مکه و مدینه دارد و می‌توان آن را از اجداد خط امروزی عربی دانست. این خط در قرن چهارم هجری قمری شکل گرفت. می‌توانید خط نسخ را روی کاغذهای به جای مانده از گذشته مشاهده کنید. نمونه خط نسخ عربی را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. جالب است بدانید خط نسخ محبوب‌ترین خط در جهان عرب است.
نگارش خط نسخ و شکل تکامل‌یافتۀ آن، در مقایسه با نگارش خط کوفی، بسیار آسان‌تر است. خط دیوانی یکی دیگر از انواع خطوط عربی است و عثمانیان آن را برای نگارش اسنادشان به خدمت گرفتند. در قرن نهم، رنسانس زبان فارسی شکل گرفت و سبب ایجاد خط تعلیق شد. خط نستعلیق از نوادگان همین خط تعلیق است و در حال حاضر، نوشتار زبان‌های فارسی، دری، پشتو و اردو است.
زبان عربی چند حرف دارد؟
الفبای عربی، بعد از الفبای لاتین، دومین سیستم الفبایی پر استفاده در جهان است. زبان عربی متشکل از 28 حرف است. در زبان عربی نیز، مانند بسیاری از زبان‌ها، حروف صدادار و بی‌صدا داریم. در زبان عربی، حروف «پ» و «گ» وجود ندارد.
حروف بی‌صدا در زبان عربی
همان‌طور که گفتیم الفبای عربی متشکل از حروف بی‌صدا و صدادار است. در ادامه، حروف بی‌صدا را برای‌تان گفته‌ایم.
در زبان عربی، درست مثل زبان فارسی، برخی حروف به یکدیگر می‌چسبند، بنابراین، شکل برخی حروف، وقتی به حرف قبل یا بعد خودش می‌چسبد، تغییر می‌کند. علاوه بر این، شکل برخی حروف عربی بستگی به محل قرارگیری‌شان در واژه دارد. به عبارت ساده، وقتی در ابتدای واژه قرار می‌گیرند شکل‌شان متفاوت از زمانی است که در انتها یا میان واژه قرار می‌گیرند.
حروف صدادار در زبان عربی
قسمت زیر، می‌توانید حروف صدادار عربی و کاربردشان را مشاهده کنید.
اعداد عربی
اعداد عربی را نیز از چپ به راست می‌نویسند. جالب است بدانید اعداد عربی را اعداد هندی نیز می‌نامند. در ادامه، اعداد یک تا ده را در زبان عربی مشاهده می‌کنید.
برای یادگیری اعداد عربی، می‌توانید به مقاله اعداد عربی در وبلاگ ترنسنت مراجعه کنید.
قوانین الفبای عربی
- زبان عربی را از راست به چپ می‌نویسند.
- در زبان عربی، 28 حرف وجود دارد. به غیر از حرف اول، یعنی «ا»، همه حروف بی‌صدا هستند. البته، در این بین، «ي» و «و» استثنا هستند، چرا این دو علاوه بر آن‌که بی‌صدا هستند، صدادار نیز هستند.
- در زبان عربی، خبری از حروف بزرگ و حروف کوچک نیست.
- تلفظ برخی حروف عربی، از کشوری به کشور دیگر، متفاوت است.
گویش‌وران زبان عربی در سراسر جهان
عربی از زبان‌های سامی است و در حال حاضر، حدوداً، 221 میلیون گویش‌ور در سراسر جهان دارد. این گویش‌وران لزوماً در کشورهای عرب‌زبان زندگی نمی‌کنند، بلکه در کشورهایی مانند ایران، تاجیکستان، ترکیه، ازبکستان و ایران نیز برخی مردم به زبان عربی صحبت میکنند.
در حال حاضر، بیش از 30 نوع عربی گفتاری وجود دارد. در ادامه، برخی از آن‌ها را برای‌تان گفته‌ایم:
عربی مصری
عربی مصری بیش از 50 میلیون گویش‌ور در سراسر جهان دارد و می‌توان آن را رایج‌ترین نوع عربی گفتاری دانست. دلیل این محبوبیت ریشه در محبوبیت فیلم‌ها و برنامه‌های مصری دارد.
عربی الجزایری
22 میلیون نفر در الجزایر به زبان عربی الجزایری صحبت میکنند.
عربی مغربی
19.5 میلیون نفر در مراکش به زبان عربی مغربی صحبت میکنند.
عربی سودانی
تقریباً 19 میلیون نفر در سودان به زبان عربی سودانی صحبت میکنند.
عربی صعیدی
19 میلیون نفر از اهالی مصر به زبان عربی صعیدی صحبت میکنند.
عربی شامی شمالی
در لبنان و سوریه، 15 میلیون نفر به زبان عربی شامی شمالی صحبت میکنند.
عربی موصلی
در ایران، عراق و سوریه، 14 میلیون نفر به عربی موصلی صحبت میکنند.
عربی نجدی
عربی نجدی در عربستان سعودی، عراق، سوریه و رواج دارد و تقریباً، 10 میلیون نفر به عربی نجدی صحبت میکنند.
سخن آخر
یادگیری الفبای عربی اولین قدم در یادگیری زبان عربی است. یگانه راه یادگیری الفبای عربی و تسلط بر آن تمرین و تکرار است. الفبای عربی متشکل از 28 حرف است. یادگیری این 28 حرف و حروف صدادار و کاربردشان برای فارسی‌زبانان کار دشواری نیست. با دسترسی به منابع جامع و تمرین و تکرار، می‌توانید اولین قدم از یادگیری زبان عربی را طی کنید و به این زبان زیبا و پیچیده شوید.
ممنون خوب بود
عالی بود خصوصا حروف ترکیبی
مرسی