مراحل ترجمه تخصصی چیست؟

با شنیدن نام «ترجمه تخصصی» چه احساسی پیدا می‌کنید؟ مضطرب می‌شوید و احساس می‌کنید باید کاری دشوار و عظیم انجام دهید؟ یا این‌که حس کنجکاوی‌تان برانگیخته می‌شود و دوست دارید تجربه‌اش کنید؟ اگر می‌خواهید وارد حیطه ترجمه تخصصی شوید و به عنوان مترجمی متخصص شروع به کار کنید، باید بدانید که در ابتدای مسیر، دشواری‌هایی را پیش رو دارید، مثل هر کار دیگری، اما پس از آن، کارتان راحت‌تر می‌شود و می‌توانید به عنوان مترجمی متخصص کسب درآمد کنید. اما ترجمه تخصصی چیست؟ مراحل انجام ترجمه تخصصی چیست؟ مترجم تخصصی خوب کیست؟

در این مطلب، هر آنچه باید در مورد ترجمه تخصصی و مراحل انجام آن بدانید، برای‌تان خواهیم گفت. با شبکه مترجمین ایران همراه باشید!

ترجمه تخصصی چیست؟

ترجمه تخصصی ترجمه‌ای مربوط به رشته تخصصی خاص است و فقط مترجم متخصص از عهده انجامش بر می‌آید. برای مثال، ترجمه متون حقوقی را، فقط و فقط، مترجم متون حقوقی می‌تواند انجام دهد. مترجم متخصص متخصص به زبان‌های مبدأ و مقصد مسلط است و علاوه بر آن، ساختار متون تخصصی و واژگان تخصصی را به خوبی می‌شناسد. برای مثال، مترجم حقوقی معادل واژگان و اصطلاحات تخصصی را به خوبی می‌شناسد و همچنین، می‌داند که چگونه باید آن‌ها را در متن به کار بگیرد. بنابراین، برای ترجمه متون تخصصی، باید به سراغ مترجم متخصص بروید.

اما بیایید از منظر مترجمین به داستان ترجمه تخصصی نگاه کنیم. اگر مترجم هستید و می‌خواهید در حوزه ترجمه تخصصی فعالیت کنید، باید یک یا چند حوزه تخصصی را انتخاب کنید و شروع به کسب تخصص در آن‌ها کنید. همچنین، اگر به زبان‌های مبدأ و مقصد مسلط هستید، می‌توانید متون تخصصی رشته خودتان را ترجمه کنید. برای مثال، اگر در رشته فلسفه تحصیل کرده‌اید، می‌توانید ترجمه فلسفی را آغاز کنید و تبدیل به مترجم متون فلسفی شوید. بدین ترتیب، می‌توانید ترجمه‌های تخصصی دقیق و باکیفیتی را ارائه دهید و تبدیل به مترجمی خوش‌نام شوید.

چگونه متون تخصصی را ترجمه کنیم؟

و اما چگونه متون تخصصی را ترجمه کنیم؟ مراحل ترجمه تخصصی چیست؟ ترجمه تخصصی مراحل و چم و خم مختص به خودش را دارد که برای تبدیل شدن به مترجم تخصصی، باید آن‌ها را بشناسید. در ادامه، از مراحل انجام ترجمه تخصصی برای‌تان خواهیم گفت.

تسلط به زبان‌های مبدأ و مقصد

مترجم تخصصی، مانند هر مترجم دیگری، باید حداقل مسلط به دو زبان باشد: زبان مبدأ و زبان مقصد. بنابراین، ترجمه بدون تسلط کامل به دو زبان امکان‌پذیر نیست. نسبی با دو زبان، نمی‌توانید مترجم شوید. یادتان باشد که صحبت کردن به یک زبان به معنای آمادگی برای مترجم شدن با آشنایی نیست. برای مثال، هر چقدر فارسی را سلیس صحبت کنید، موقع نوشتن و جمله‌بندی، ممکن است به مشکل بر بخورید. بنابراین، باید به نحوه نوشتن و نگارش زبان‌های مورد نظرتان کاملاً مسلط باشید.

مطالعۀ متون تخصصی به زبان‌های مبدأ و مقصد

پس از تسلط به هر دو زبان، نوبت به مطالعه متون به زبان‌های مبدأ و مقصد می‌رسد. برای مثال، اگر می‌خواهید متون تخصصی را از فرانسه به فارسی یا بالعکس ترجمه کنید، باید همواره، متون تخصصی را به هر دو زبان بخوانید. در واقع، باید به ساختار متون تخصصی هر دو زبان آشنایی کامل پیدا کنید.

یافتن معادل واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی

معادل‌یابی اهمیت ویژه‌ای در ترجمه تخصصی دارد. بنابراین، باید معادل اصطلاحات و واژگان را بشناسید. اما معنای واژگان تخصصی را چگونه بیابیم؟ برای یافتن معادل واژگان و اصطلاحات تخصصی، به سراغ دیکشنری‌های تخصصی و منابع معتبر بروید. می‌توانید از انواع دیکشنری آفلاین، آنلاین و کاغذی استفاده کنید. همچنین، می‌توانید به انواع ژورنال‌های معتبر مراجعه کنید.

مطالعه متن و استخراج واژه‌های تخصصی

پیش از آن‌که شروع به ترجمه متن تخصصی کنید، بهتر است واژگان و اصطلاحات تخصصی متن را استخراج کنید و معنای‌شان را بیابید. بدین ترتیب، هنگام ترجمه متن سرعت بیشتری خواهید داشت.

آن دسته از مترجمین تخصصی که از ابزارهای کمک‌مترجم (CAT Tools)، نظیر ترادوس، استفاده می‌کنند معادلیابی را با سرعت بالاتری انجام می‌دهند. اما چگونه؟ در واقع، ترادوس حافظه ترجمه دارد و با همین ابزار، کار را برای مترجمین آسان می‌کند. وقتی متون را با ترادوس ترجمه می‌کنید، ترادوس معادل واژگان را در خود ذخیره می‌کند و در ترجمه‌های بعدی‌تان و همچنین، در ترجمه فعلی‌تان، از آن‌ها استفاده می‌کند. بنابراین، به مرور زمان، حافظه ترجمه‌تان قوی‌تر می‌شود و دیگر نیازی نیست واژگان تخصصی را یک به یک جستجو کنید.

ترجمه متن

پس از یافتن معادل‌ها، نوبت به ترجمه متن می‌رسد. هنگام ترجمه متن، یادتان باشد برای هر واژه یا اصطلاح تخصصی، در سراسر متن، فقط از یک معادل استفاده کنید. استفاده از دو معادل خواننده را سردرگم می‌کند. به طور کلی، باید یکپارچگی را در سراسر متن‌تان حفظ کنید.

بازخوانی متن

پس از اتمام ترجمه، نوبت به بازخوانی متن می‌رسد. متن را کنار بگذارید و چند روز بعد، آن را مجدداً بخوانید. بدین ترتیب، می‌توانید ایرادهای متن‌ را بشناسید و همچنین، جمله‌های‌تان را روان‌تر و خواناتر کنید.

مترجم تخصصی خوب کیست؟

مترجم تخصصی خوب کسی است که حوزه یا حوزه‌های تخصصی‌اش را به خوبی می‌شناسد و می‌تواند متون‌ مربوط به آن را به خوبی ترجمه کند. اما اگر تصمیم دارید وارد حیطه ترجمه تخصصی شوید، چند نکته را به خطر داشته باشید:

• به جزئیات توجه کنید. اگر مترجم تخصصی به جزئیات توجه نکند، نمی‌تواند ترجمه‌ای دقیق را ارائه دهد.
• اگر دوست ندارید روی یک حوزه متمرکز شوید و ترجیح می‌دهید متون مختلف را ترجمه کنید، بهتر است چند حوزه تخصصی را انتخاب کنید. بنابراین، باید روحیه‌تان را بشناسید.
• وقتی تخصصی در حوزه‌ای ندارید، ترجمه پروژه مربوط به آن را قبول نکنید، چرا که ممکن است از پس آن بر نیایید و اعتبارتان خدشه‌دار شود.
• ترجمه تخصصی کار آسانی نیست و به تمرین و مطالعه نیاز دارد. در نتیجه، باید خودتان را برای چنین شرایطی آماده کنید و صرف وقت و انرژی برای مترجم تخصصی شدن را یک سرمایه‌گذاری بدانید.
• اگر دوست دارید به عنوان یک مترجم تخصصی فعالیت کنید می توانید به صفحه استخدام مترجم شبکه مترجمین ایران مراجعه کنید.

سخن آخر

ترجمه تخصصی حیطه‌ای پر از دشواری و در عین حال، جذاب است. با شناخت مراحل ترجمه تخصصی، می‌توانید راحت‌تر، از پس انجام آن بر بیایید. پیش از هر چیزی، باید مسلط به زبان‌های مبدأ و مقصد باشید. پس از آن، باید حیطه مورد نظرتان را به خوبی بشناسید و متون تخصصی آن را با دقت مطالعه کنید. وقتی به عنوان مترجم تخصصی شروع به کار می‌کنید و متنی تخصصی به دست‌تان می‌رسد، در قدم اول، واژگان تخصصی‌اش را استخراج کنید و معادل مناسب و دقیق‌شان را، از منابع معتبر، بیابید. پس از معادل‌یابی، می‌توانید شروع به ترجمه کنید و در نهایت، متن‌تان را بازخوانی کنید. اگر می‌خواهید مسیر ترجمه تخصصی را در پیش بگیرید، باید خودتان را برای دشواری‌های ابتدای مسیر آماده کنید و با دیدن دشواری‌ها، میدان را خالی نکنید. پس از تمرین و مطالعه و رویارویی با این دشواری‌ها، تبدیل به مترجمی ماهر و زبده خواهید شد و انتخاب اول مشتریان‌ ترجمه تخصصی خواهید بود.