جامع ترین راهنمای گرامرلی Grammarly

همۀ افراد، از جمله نویسندگان حرفه‌ای نیز، در نوشتن، دچار اشتباه می‌شوند. حتی در صورت آشنایی با اصول پایۀ گرامری، تسلط بر گرامری با سطح بالاتر و اختلاف‎های جزئی در سبک دشوار خواهد بود. گرامرلی (Grammarly)، که خود را دستیارِ نگارش  می‌نامد، می‌تواند در این قسمت‌ها به شما کمک کند و کارِ نوشتن را برایتان آسان‌تر سازد. این نرم‌افزار اصلاحات املایی، گرامری و نگارشی را به صورت بلادرنگ به نویسنده پیشنهاد می‌کند و حتی می‌تواند ژانرهای خاص را ویراستاری کند. گرچه بهای اشتراکِ این نرم‌افزار کمی گران است و نمی‌توانید به‌صورت آفلاین (offline) از خدماتِ آن استفاده کنید، پشتیبانی گرامرلی از پلتفرم‌های مختلف و سهولتِ استفاده از آن باعث می‌شود ارزشِ پرداختِ این هزینه را داشته باشد.

بهبودِ سطحِ گرامر (تقریباً) در همه جا

هزینۀ اشتراکِ گرامرلی برای یک ماه 29.95 دلار، برای سه ماه 59.95 دلار و برای یک سال 139.95 دلار است. اگر فکر می‌کنید هزینه‌ی آن بالا است، لازم است بدانید که گرامرلی همواره تخفیف‌هایی را برای خرید اشتراک در نظر می‌گیرد. با پرداختِ هزینه‌ی ورود، انواع نوشته‌های شما به‌طور سفارشی بررسی و سرقت‌های ادبی تشخیص داده می‌شوند. همچنین، گرامرلی به شما کمک می‌کند تا از واژگان مختلفی در متن استفاده کنید. این‌ها فقط بخشی از خدماتِ نرم‌افزار گرامرلی بود. به‎علاوه، گرامرلی نسخه‌ی محدودی را به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌دهد که اشتباهات مختصر گرامری و املایی را تشخیص می‌دهد. هزینۀ ماهیانه اشتراک طرح حرفه‌ای (Business) گرامرلی 15 دلار برای هر نفر است و صورتحساب آن به‌صورت سالیانه محاسبه می‌شود.

گرامرلی، برای مشتریانی که از سیستم عامل‌ ویندوز (Windows) و مک او اس (macOS) روی کامپیوتر رومیزی استفاده می‌کنند، افزونه‌هایی را برای مرورگرهای کروم، فایرفاکس، سافاری و ادج و همچنین افزونه‌ای را برای مایکروسافت آفیس ارائه می‌کند. گرامرلی همچنین، از طریق یک نرم‌افزار کیبورد موبایل،  بر روی سیستم‌عامل‌های اندروید[6] و آی‌اواس[7] قابل استفاده است.

گرامرلی از دو پلتفرم نوشتاری مهم دیگر، یعنی گوگل داکس و مدیوم ، پشتیبانی می‌کند. یکپارچه‌سازی اخیرِ گوگل داکس ویژگی‌های جدیدی را به آن اضافه کرده است که، در بخش‌های بعدی، به آن می‌پردازیم. با این حال، برای استفاده از همه‌ قابلیت‌های گرامرلی روی گوگل داکس، همچنان باید از افزونه‌ی کروم استفاده کنید.

راه‌اندازی و امنیت

گرامرلی نوشته‌های شما را بر اساس پایگاه اطلاعاتی محتوا و اشتباه‌های نگارشی و همچنین داده‌های گردآوری‌شده از کاربران فعالش بررسی می‌کند. نقطه‎ضعفِ این مدلِ بلادرنگ آن است که، برای کار با آن،  باید به اینترنت متصل باشید. همچنین، گرامرلی زیر اشتباه‌های مهم (اشتباه‌های گرامری و املایی) را با رنگ قرمز و زیر اشتباهات پیشرفته (سبک نگارش و بهترین شیوه‌ها) را با رنگ‌های دیگر خط می‌کشد، هرچند قابلیت تشخیص اشتباهات پیشرفته مخصوص کاربران پریمیوم است. با نگه داشتن نشانگر موس روی هر یک از واژه‌ها یا عبارات نشان داده‏شده، می‌توان اشتباه را مستقیماً اصلاح یا توضیح مفصل‌تری را درباره اشتباه مورد نظر مشاهده کرد.

توضیح‌ها به زبانی شفاف ارائه شده‌اند و از جمله‌‌های نمونه برای نشان دادنِ اشتباهات استفاده شده است. این ویژگی‌ها تحسین‌برانگیزند. قابلیتِ تصحیح گرامر آفیس 365 همواره در حال ارتقا است، اما گرامرلی، در مقایسه با گوگل داکس و آفیس 365، گرامر متن را دقیق‌تر بررسی می‎کند. همچنین، متوجه شده‌ام  که گرامرلی تعداد اشتباهات هر متن را در انتهای آن می‌آورد. از این طریق، متوجه می‌شوم چه مقدار از کار ویراستاری متن باقی مانده است.

باید از مخاطرات احتمالی مرتبط با حریم خصوصی و امنیت هر نرم‌افزاری که ورودی‌های تایپی‏تان را بررسی می‌کند آگاه باشید. برای مثال، در سال ۲۰۱۸، تاویس اورماندی، پژوهشگر حوزه امنیت گوگل، گزارش داد که نحوۀ ارتباط افزونه‌های مرورگر گرامرلی با توکن‌های احراز هویت(auth token)  آسیب‌پذیر است. گرامرلی، در مدت کوتاهی، این مشکل را برطرف کرد و اشاره کرد که این آسیب‌پذیری فقط ممکن بود داده‌های ذخیره‌شده در ویرایشگر گرامرلی را در معرض افشا شدن قرار دهد.

اگرچه گرامرلی به‌خوبی به این مشکل واکنش نشان داد، همواره باید دربارۀ نرم‌افزارهایی که می‌توانند ورودی‌هایتان را مشاهده کنند و تغییر دهند به‌شدت احتیاط کنید. با وجود این، گرامرلی تفاوت‌های مهمی با کی‌لاگر[3] دارد. برای مثال، گرامرلی، برای دسترسی به نوشته‌هایتان، نیاز به مجوز دارد و مشخص می‌کند که در چه زمان‌هایی مشغول انجام کار است. یکی از نمایندگان این شرکت به من گفت که گرامرلی «به هر آنچه در فیلدهای متنی‎ای با علامت «حساس» تایپ می‏کنید، مانند فرم‌های ورود اطلاعات کارت اعتباری یا فیلدهای رمز عبور، دسترسی ندارد». همچنان پیشنهاد می‌کنم که در چنین سایت‌هایی و در مواردی مانند نوشتن اسناد حقوقی حساس، گرامرلی را غیرفعال کنید، زیرا ممکن است پیکربندی صحیح در این زمینه صورت نگرفته باشد. توجه داشته باشید که گرامرلی به کاربرانی که باگ‌های این برنامه را در HackerOne  گزارش دهند پاداش می‌دهد؛ مشارکت در این برنامه برای عموم فعال است. همچنین، گرامرلی صفحه‌ای دربارۀ شیوه‎های امنیتی، از جمله شیوه‌های رمزنگاری‌اش، دارد (گرامرلی از پروتکل‌های لایه‌ی سوکت‌های امن (SSL) یا امنیتِ لایۀ انتفال1.2  (TLS) برای ایمن‌سازی اتصالات و از استاندارد رمزنگاری پیشرفته- 256  (AES-256) برای ایمن‌سازی ‌داده‌های غیرفعال استفاده می‌کند).

نرم‌افزارهای گرامرلی

من نرم‌افزار دسکتاپ گرامرلی را روی ویندوز ۱۰ نصب کردم و هیچ مشکلی با ورود به حساب کاربری خودم نداشتم. این نرم‌افزار ظاهرِ خوبی دارد و آرایش اجزای آن نیز بسیار کاربردی است. ظاهر تیره و آیکون‌های مینیمال پنل کناری را می‌پسندم. کاربران یا می‌توانند متن را مستقیماً در ویرایشگر ایجاد و یا آن را از فایل دیگری وارد (import) کنند.

اگر متن را از نرم‌افزار وُرد (Word) در گرامرلی کپی کنید، گرامرلی اعلام می‎کند که فقط می‌تواند فرمت بولد (Bold)  و ایتالیک (Italic)، لیست‌ها، پیوندها (links) و هِدرها (headers) را حفظ کند. از طریق آزمایش، متوجه شدم که این نرم‎افزار می‎تواند متونی را که زیر آنها خط کشیده شده است نیز حفظ می‌کند. اگر می‌خواهید فرمت متن (از جمله فاصله‌گذاری بین پاراگراف‌ها) را کاملاً حفظ کنید، فایل را با استفاده از ابزار import وارد نرم‌افزار گرامرلی کنید. هنگام کار در برنامۀ گرامرلی، متن‌ها هیچ فرمت خاصی ندارند، اما وقتی از متن خروجی  (export)بگیرید، فرمت متن کاملاً مطابق فایل اصلی حفظ خواهد شد.

از آنجایی‌که گرامرلی اکنون مجهز به ابزارهایی برای بولد و ایتالیک کردن متن، خط‎کشی زیر نوشته‌ها، سرفصل‌ها، لینک‌ها و لیست‌ها (لیست شماره‌دار و بدون شماره) شده است، می‌توانید متن را مستقیماً در محیط این نرم‎افزار تایپ کنید. با این حال، تایپ کردن در نرم‌افزار وُرد یا گوگل داکس احتمالاً راحت‌تر است و در این پلت‌فرم‌ها، از ابزار مخصوص گرامرلی استفاده کنید.

در نرم‌افزار دسکتاپ گرامرلی، می‌توانید روی آیکون پروفایل کلیک کنید و فرهنگ لغات شخصی‌تان را ویرایش کنید و زبان مورد نظرتان را از بین چند گونۀ مختلف زبان انگلیسی، یعنی آمریکایی، استرالیایی، بریتانیایی و کانادایی، تغییر دهید. در حال حاضر، گرامرلی به زبان انگلیسی موجود است. بنابراین، نمی‌تواند در قالب نرم‎افزاری کمک‎آموزشی برای یادگیری زبان استفاده شود، البته مگر آنکه بخواهید زبان انگلیسی را با کمک تایپ کردن یاد بگیرید. داخل متن، در سمت راست پنجره، زبان‌هایی برای مشاهده اشتباهات املایی و گرامری، بررسی‌های نوشتاری پریمیوم، بررسی سرقت ادبی، گزینۀ نمونه‏خوان انسانی و نمرۀ کلی نگارش بر اساس این عوامل وجود دارند. همانطور که پیش‌تر گفته شد، نمرۀ‌ نگارش برای بررسی فوری پیشرفت کار و میزان فرایند بازبینی‏تان مفید است.

Goals و Performance دو ویژگی دیگر گرامرلی هستند. با وارد کردن متنی جدید، پنجره Goals باز می‌شود. این قابلیت به گرامرلی کمک می‌کند تا ویرایش‌هایش را بر اساس زمینۀ‌ متن تنظیم کند. برای مثال، می‌توانید قصد (اطلاع‌رسانی، توصیف، متقاعدسازی یا نقل داستان)، مخاطب، سبک ویرایشی و احساس خودتان را تعیین کنید. کاربران پریمیوم همچنین می‌توانند گزینۀ مورد نظرشان را از بین حوزه‌های مختلف متنی، از جمله حوزۀ دانشگاهی، حرفه‌ای و خلاقانه، انتخاب کنند. پنجره‌ی Performance داده‌هایی کلی، از جمله تعداد لغات و زمان مطالعه، و همچنین فهرست واژگان و معیارهای خوانش‌پذیری متن را ارائه می‌کند. این معیارها بر مبنای مقایسه‌ متون دیگر کاربران گرامرلی محاسبه می‌شوند و امتیاز خوانایی متن نیز بر اساس آزمون Flesch reading-ease به دست می‌آید. این دو ویژگی باعث می‌شوند گرامرلی، در مقایسه با یک نرم‌افزار سادۀ بررسی اشتباهات متن، مفیدتر باشد و در سطح بالاتری قرار گیرد.

آخرین به‌روزرسانی گرامرلی تجربۀ استفاده از این نرم‎افزار را در گوگل داکس بهبود می‌بخشد. علاوه بر نوار جانبی مخصوص و جدید گرامرلی، اکنون پیشنهادهای گرامرلی درباره شفافیت  متن، گیرایی متن و قابلیت انتقال مفهوم متن (موارد دوم و سوم  فقط برای کاربران پریمیوم فعال هستند)، در کنار ماژول تعیین اهداف، قابل مشاهده هستند. این قابلیت‌ها در افزونۀ گوگل کروم فعال‌اند؛ یعنی اگر از افزونۀ گرامرلی در مرورگرهای دیگری با گوگل داکس استفاده کنید، فقط ویرایش‌های درون‌برنامه‌ای را دریافت خواهید کرد.

در نرم‎افزار وُرد (در سیستم عامل مک و ویندوز) و در نرم‎افزار اوتلوک(در سیستم عامل ویندوز)، افزونۀ مایکروسافت آفیس به صورت یک منو در نوار آفیس[7] ظاهر می‌شود. می‌توانید انتخاب کنید که کدامیک از انواع اشتباهات متن فعلی خود (از جمله، اشتباهات املایی، نشانه‌گذاری و نگارشی) را ببینید. گرامرلی در قالب پنجره‎ای در نوار جانبی باز می‌شود و متن را نشان می‌دهد. با کلیک روی هر مورد اصلاح‎شده، می‎توانید جزئیات آن را ببینید. قبلاً، با باز شدنِ گرامرلی، قابلیت ترک چنج (revision tracking) و کلید میانبرCtrl + Z مایکروسافت وُرد غیرفعال می شد، اما طبق بررسی ما، این مشکل دیگر وجود ندارد.

یک همراه مفید

هنگام بررسی نرم‌افزار گرامرلی، متوجه شدم از این برنامه زیاد استفاده می‎کنم. شاید بگویید گرامرلی شما را در امر نوشتن تنبل می‌کند؛ این تا حدودی، صحیح است. زیرا بعضی از افراد از بررسی‌های کامل این نرم‎افزار بهره می‌گیرند و دیگر سعی نمی‌کنند از این نرم‌افزار چیزی بیاموزند. این نرم‎افزار برای افرادی که، به‌طور فعال، سعی در ارتقای سطح نوشته‌های خود دارند مناسب است، اما می‌تواند برای کاربرانی که متوجه نیستند نیاز به کمک دارند نیز مفید باشد. ارزش واقعی گرامرلی در توانایی آن برای نشان دادنِ متداول‌ترین اشتباهات شما و کمک به شما برای اجتناب از تکرار آن‌ها است. هنگام تست برنامه، گاهی ویرایش‌های بلادرنگ حواس مرا پرت می‌کردند. به همین دلیل، گرامرلی را غیرفعال کردم تا بتوانم آنچه را در ذهنم می‎گذرد، بدون قطع شدن، تایپ کنم. گرامرلی می‌تواند در طول بازنگری فرایند نگارش‏تان، در قالب بررسی نهایی اشتباهات و ناهماهنگی‌ها، مفیدتر باشد.

من به‌سختی توانستم تفاوتی میان نسخه رایگان گرامرلی و ویراستار داخلی آخرین نسخۀ مایکروسافت آفیس (با قابلیت بررسی اشتباهات املایی، گرامری و نگارشی) پیدا کنم. هر دو نرم‌افزار اشتباهات املایی، عبارات درهم‎پیچیده و اشتباهات گرامری را به‌درستی شناسایی می‌کنند. بررسی‌های ویرایشی پیشرفته گرامرلی بسیار مفید هستند؛ گرامرلی به شما کمک می‌کند همه اشتباهات جزئی گرامری را اصلاح کنید، جایگزین‌هایی برای واژه‌هایی که بیشتر استفاده شده‌اند پیشنهاد می‏کند و اصلاحاتی را در راستای بهبودِ شفافیت متن، با توجه به بافتار آن، ارائه می‌دهد. برای مثال، گرامرلی به شما کمک می‌کند از شرِ ویرگول‌های اضافه خلاص شوید. یکی دیگر از مزایای گرامرلی این است که می‌تواند، در مسیر کارتان، در جاهای بیشتری کمک‌کننده باشد.

گاهی گرامرلی و آفیس پیشنهادهای نادرستی می‌دهند و این نشان می‌دهد که باید همچنان به اصلاحات انجام‌شده دقت کنید و آنها را بدون فکر تایید نکنید. برای مثال، گرامرلی به من پیشنهاد کرده بود در چند جا، حرف تعریف اضافه کنم، در حالی که، هیچ نیازی به افزودنِ حرف تعریف نبود. با وجود این، ممکن است برخی کاربران راضی به حذفِ دکمۀ «Accept All» نباشند، خصوصاً برای بعضی از اشتباهات ابتدایی‌تر، مانند فاصله‌گذاری و استفاده از ویرگول. توجه داشته باشید که حتی مراجع معتبر گرامر، مانند ای پی، مریام وبستر و آکسفورد، نیز دربارۀ برخی قواعد، مانند گذاشتن خط تیره‌ و نوشتن با حروف بزرگ، توافق ندارند؛ بنابراین، هیچیک از ابزارهای بررسی گرامر کامل نیستند. برای مثال، گرامرلی به من پیشنهاد کرد که واژۀ «kanban»  را با حروف بزرگ بنویسم، زیرا «به نظر می‌رسد که واژۀ  kanban در این متن اسمی خاص باشد»، هرچند این مورد در مریام وبستر و آکسفورد مصداق ندارد.

گرامرلی هر هفته ایمیلی را با عنوان بینش گرامرلی (Grammarly Insights) برای شما ارسال می‌کند که حاوی نکات مهمی دربارۀ نوشته‌های شما است. این ایمیل‌ها اطلاعات مفیدی را در خود دارند، مانند سه اشتباه پرتکرار شما و همچنین معیارهایی که عمدتاً، مشابه محتویات Insights در نسخه دسکتاپ نرم‌افزار هستند. همچنین، این ایمیل‌ها حاوی آمارهای دقیقی نیز هستند، مانند تعداد واژه‎های بررسی‌شده توسط نرم‎افزار و تعداد واژه‎های منحصر به فرد به‎کاررفته توسط شما.

کیبورد موبایل

نرم‌افزار کیبورد گرامرلی از سیستم عامل‌های ios و اندروید پشتیبانی می‌کند. من این نرم‎افزار را روی گوشی گوگل پیکسل خودم با اندروید نسخه ۱۰ امتحان کردم. چنانکه انتظار می‌رود، کیبورد گرامرلی به شما کمک می‌کند اشتباهات گرامری و املایی را حین تایپ کردن اصلاح کنید. این کیبورد برای هر کاری مفید است؛ از نوشتن ایمیل گرفته تا نوشتن پست‌های شبکه‌های اجتماعی و ویرایش متن‌های بلند.

در بخش تنظیمات (Settings)، می‌توانید انتخاب کنید که رنگ زمینۀ برنامه تیره باشد یا روشن، خط دور دکمه‌های کیبورد نمایش داده شود یا خیر، ردیف دکمه‌های اعداد روی کیبورد نمایش داده شود یا خیر، با فشردن هر دکمه، ویبره، صدا یا پاپ‌آپ (pop up) فعال باشد یا خیر. حتی می‌توانید ارتفاع کیبورد را تنظیم کنید. همچنین برنامه گرامرلی قابلیت سوایپ تایپینگ (swipe typing) را نیز پشتیبانی می‌کند. البته این کیبورد از هیچیک از قابلیت‌های اضافی جی‌بورد، که شما را به سمت استفاده از سرویس‌های گوگل سوق می‌دهند، از جمله جستجوی اینترنتی و ترجمه، برخوردار نیست. با وجود این، طراحی ساده و تمیز کیبورد گرامرلی قابل تحسین است و فکر نمی‌کنم هدف گرامرلی داشتن همۀ ویژگی‌های مشابه باشد. کاربران سطح بالاتر ممکن است با این نکته مخالف باشند.

وقتی تایپ می‌کنید، گرامرلی پیشنهادات و اصلاحاتی را به‏طور خودکار ارائه می‌دهد. می‌توانید انگشت خود را روی این موارد ببرید و آنها را به آسانی تأیید کنید یا اینکه آیکون سبز گرامرلی را در گوشۀ بالا سمت چپ کیبورد بزنید تا پیشنهاد مورد نظر دوباره بررسی شود. اگر روی ویرایش‌های تکی بزنید، گرامرلی محیط مبتنی بر کارتی را باز می‌کند و توضیحات دقیق‌تری را ارائه می‌دهد. کار با این کیبورد روان است و به‌سادگی می‌توانید ویرایش‌های پیشنهادی را بررسی کنید. ویرایش‌ها و پیشنهادهای کیبورد گرامرلی نیز، مانند نسخه دسکتاپ این نرم افزار، مفید و دقیق هستند؛ خصوصاً اگر نسخۀ کامل آن را خریداری کنید. قابلیت اصلاح اشتباهات املایی این کیبورد به‎خوبیِ کیبورد استاندارد گوشی است، اما جاذبۀ اصلی این کیبورد اصلاحات گرامری آن است.

بخش تنظیمات این کیبورد بسیار گسترده است.  گرامرلی، علاوه بر تنظیمات ظاهری و رفتاری، که پیش‌تر به آنها اشاره کردم، گزینه‌هایی را در زمینه‌ی ویرایش مقدماتی در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید آنها را تغییر دهید. مثلاً می‌توانید اصلاح خودکار (autocorrect) و نوشتن حرف اول کلمه با حروف بزرگ به صورت خودکار (auto-capitalization) را فعال یا غیرفعال کنید و زبان مورد نظرتان را انتخاب کنید (انگلیسیِ آمریکایی، استرالیایی، بریتانیایی یا کانادایی). حتی می‌توانید به این کیبورد اجازه بدهید تا وقتی شروع  به تایپ کردن اسم یکی از مخاطبانِ موجود در گوشی‌تان می‌کنید، گرامرلی اسم او را پیشنهاد دهد. همچنین می‌توانید بازخورد ارسال کنید، به درگاه پشتیبانی دسترسی داشته باشید یا حساب کاربری‌تان را تغییر دهید.

سخن آخر

مهمترین نقطۀ قوت گرامرلی کامل بودن آن در بحث ارائۀ پیشنهادات املایی، گرامری و نگارشی است. نسخه پریمیوم گرامرلی، با قیمت ماهانه 29.95 دلار، گران‌قیمت اما ارزنده است. همۀ نویسنده‌ها می­توانند، با اضافه کردن گرامرلی در کارشان، از آن سود ببرند. ما دوست داریم نسخۀ آفلاین این برنامه را ببینیم، اما تغییرات اخیر این نرم‎افزار، مانند پشتیبانی بهتر از گوگل داکس و پشتیبانی از نرم‎افزار ورد در سیستم عامل مک، باعث می‌شود رغبت بیشتری برای معرفی گرامرلی به دیگران داشته باشیم.