روشن است که برای ترجمه‌ی خوب و درک زبان خارجی، فقط دانستن معنای کلمات و اصطلاحات کافی نیست، زیرا کلمات و اصطلاحات در قالب جمله‌ها و پاراگراف‌ها قرار می‌گیرند و در صورت ناآشنایی با ساختار گرامری جمله‌ی مورد نظر، شاید نتوانیم مفهومش را درست تشخیص دهیم. برخی اوقات به‌سبب درک نکردن نکته‌ی گرامری جمله‌ی مقصد نمی‌توانیم منظور نویسنده را درک کنیم و به‌طور قطع در ارائه‌ی ترجمه‌ی دقیق ناکام می‌مانیم. در گرامر زبان انگلیسی، یکی از نکات گرامری که بی‌توجهی به آن منجر به ترجمه‌ای اشتباه یا درک نادرست متن می‌شود inverted conditional است. در این مقاله، قرار است آن را «ساختار معکوس در جملات شرطی» بنامیم. در این مطلب، هر آنچه باید در مورد ساختار معکوس در جملات شرطی بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با شبکه مترجمین ایران همراه باشد.
- ناآشنایی با جمله‌های شرطی معکوس ترجمه را به بیراهه می‌برد (چند نمونه‌ی آن با مثال نشان داده می‌شود).
- در آزمون‌های بین‌المللی مانند آزمون آیلتس استفاده از این ساختار می‌تواند نمره را افزایش دهد.
- در آخرین آزمون ترجمه‌ی رسمی در چند سوال گرامری از این ساختار استفاده شده بود.
- استفاده از این ساختار در نگارش و گفتار متن و سخن را زیباتر و جذاب‌تر می‌کند.
ساختار معکوس چیست؟
ساختار معکوس یا inversion در زبان انگلیسی بسیار پرکاربرد است. برای ایجاد ساختار معکوس یا وارونه، ترتیب معمول کلمات را تغییر می‌دهند. در حالت عادی، نهاد پیش از فعل می‌آید، اما در این ساختار فعل را پیش از نهاد می‌آورند.
جمله های سوالی همگی ساختار معکوس دارند. در واقع، بیشترین کاربرد inversion را در جمله های پرسشی مشاهده می‌کنیم:
برای نمونه؛
به جمله‌ی زیر دقت کنید:
“There is a disagreement among experts”
حالت پرسشی نمونه‌ی بالا، جمله‌ی زیر است:
“Is there a disagreement among experts”
گذشته از این، گاهی اوقات با قیدها یا عبارت‌های قیدی منفی از این ساختار استفاده می‌کنیم. هدف از کاربرد آن تاکید بیشتر بر موضوع، تلاش برای برانگیختن احساس مخاطب، افزودن بار عاطفی جمله، هشدار دادن به مخاطب یا، در بسیاری موارد، صرفاً زیبایی متن است:
Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few.
در تاریخ نزاع‌های بشری، هرگز این همه انسان تا این اندازه مدیون تعداد اندکی از همنوعان‌شان نبوده‌اند.
جمله‌ی بالا از یک سخنرانی برداشت شده است (Winston Churchill on 20 August 1940). گوینده با استفاده از ساختار معکوس بار عاطفی جمله را افزایش داده است.
نمونه‌های زیر همگی از مقالات منتشرشده در ژورنال‌های معتبر استخراج شده‌اند. بخش‌های بولدشده نشان می‌دهند که نویسنده چگونه از ساختار معکوس استفاده کرده است:
Under no circumstances should the probability based on a checklist and family history be equated with a formal diagnosis. (APA PsycNet)
Rarely does any single behavior predict future problems as clearly as bullying does, and additional assessment of psychiatric problems is always warranted, if the child is involved in bullying as a bully, victim or bully-victim. (PubMed)
Nevertheless, scarcely does any research apply it to the field of coal mine emergency rescue to our knowledge. (Sciencedirect)
But the worst of all was the condition of the children. (researchgate)
Seldom does one find a book which includes the much-needed description of how the work was done. (psycnet)
Statistically reliable, on the other hand, was the correlation between FTD and increased activity in the left posterior superior temporal sulcus and middle temporal gyrus. (Language Lateralization and Psychosis)
این مثال‌ها نشان می‌دهند دانستن نکات گرامری و توانایی در به‌کاربردن آن‌ها کمک می‌کند، حتی در متون تخصصی علمی، نوشته‌ای را بیافرینیم که به سبک نوشتاری گویش‌وران زبان مبدأ نزدیک باشد. البته مثل هر ساختار دیگری نباید در استفاده از آن‌ها زیاده‌روی کرد.
به همین ترتیب، در گزارش‌های خبری و حتی زبان روزمره، ساختار معکوس کاربردهای گسترده‌ای دارد:
Not only does it have the largest sovereign debt in the European Union in absolute terms—second only to Greece relative to GDP—but it also has the largest tax evasion problem.
Little did I know that I was going through one of the most treacherous effects stemming from black hat game design.
Worst of all was the lack of fresh water.
Under no circumstances should the vaccination of the 18-month to one-year-old children be postponed for the fears of covid19.
تمام این ساختارها را باید فرا گرفت و در زمان مناسب استفاده کرد؛ اما تجربه نشان می‌دهد از میان تمام کاربردهای inversion، ساختار معکوس در جمله‌های شرطی پیش از همه برای مترجم‌ها مایه‌ی دردسر است.
از این جهت، در ادامه به کاربرد این ساختار در جمله‌های شرطی می‌پردازیم.
ساختار معکوس در جمله‌های شرطی
جمله‌های شرطی را اغلب if clause می‌نامند؛ با این حال، در بندهای شرطی، ممکن است همیشه if را مشاهده نکنیم. برخی موقعیت‌ها ایجاب می‌کنند نویسنده یا گوینده برای بیان جمله‌های شرطی از تکنیکی به نام وارونگی استفاده کند که در آن، همانطور که پیشتر گفته شد، ترتیب فاعل و فعل را معکوس می‌کنند. این ساختار را inverted conditional می‌نامند. در این پست، آن را ساختار معکوس در جملات شرطی نامیده‌ایم.
نمونه‌ی زیر حاوی جملات شرطی است. قسمت‌های بولدشده به‌ترتیب با ساختار شرطی نوع سوم، دوم و اول نوشته شده‌اند. در هر سه مورد، نویسنده از inverted conditional استفاده کرده است.
Dear …,
We should express our apology for the food poisoning you experienced after dining at our restaurant.
Undoubtedly, had we known about the delivery of expired raw materials, we would not have used them in the cooking process. Were this a frequent mistake, we would not be a top-rated business! However, this happened at our restaurant; as a result, it is incumbent upon us to hold all responsibility. Therefore, we will pay all medical expenses you incurred.
Should you visit us again, we will provide you with a generous discount. I would appreciate it if you kindly leave a positive review on social media.
Best regards,
The Restaurant Owner
جامع ترین راهنمای گرامرلی Grammarly
ساختار معکوس شرطی نوع اول
اولین روزی که شرطی نوع اول را به ما آموزش داده‌اند، چنین ساختاری را معرفی کرده‌اند: if +present simple, subject +will
با این حال، وقتی می‌خواهیم به مخاطب بگوییم احتمال وقوع چیزی کم است، می‌توانیم در if-clause از should استفاده کنیم:
If you should fall ill, we will pay your hospital expenses.
در ساختار inverted conditional، انگلیسی‌زبان‌ها if را حذف می‌کنند و should را در ابتدای جمله می‌نویسند.
Should you fall ill, we will pay your hospital expenses.
جمله‌ی زیر، از یک متن آکادمیک استخراج شده است.
As more kinetic energy must be absorbed during a high-speed impact, there is a higher risk of injury should a crash occur.
در انتهای جملۀ فوق، از ساختار معکوس شرطی نوع اول استفاده شده است. برخی مترجمان به اشتباه در مقابل should از واژۀ «باید» استفاده می‌کنند و محصول نهایی جمله‌ای عجیب و گنگ خواهد شد. در این حالت، should در حقیقت همان if است و جملۀ مذکور شرطی نوع اول است.
از آنجا که، در ضربه‌های با سرعت بالا، انرژی جنبشی بیشتری جذب می‌شود، اگر تصادفی رخ دهد، ریسک آسیب‌دیدگی بیشتر می‌شود.
ساختار معکوس شرطی نوع دوم
شرطی نوع دوم برای اشاره به موارد غیرواقعی یا ناممکن در زمان حال یا آینده استفاده می‌شود که یا هیچ وقت اتفاق نمی‌افتند یا احتمال وقوع‌شان نزدیک به صفر است.
جمله‌ی زیر غیر واقعی است و تابلوی مورد نظر اصل نیست. بنابراین، از شرطی نوع دوم برای بیانش استفاده شده است.
If the picture were genuine, it would be worth thousands of pounds.
برای استفاده از ساختار معکوس، if را حذف و فعل to be را به ابتدای جمله منتقل می‌کنیم.
Were the picture genuine, it would be worth thousands of pounds.
در مواردی مانند جمله‌ی زیر که در if-cluase، پیش از فعل اصلی، از were to استفاده شده است، به همین ترتیب عمل می‌کنیم.
If the decision were to go against us, we would appeal.
ساختار معکوس جمله‌ی بالا به این صورت است:
Were the decision to go against us, we would appeal.
این جمله هم از کتاب صفر به یک اثر پیتر تیل انتخاب شده است:
Given the interconnected geography of the contemporary world and the unprecedented destructive power of modern weaponry, it’s hard not to ask whether a large-scale social disaster could be contained were it to occur.
با توجه به جغرافیای به‌هم‌پیوسته‌ی دنیای معاصر و توان مخرب و بی‌سابقه‌ی سلاح‌های مدرن، مطرح نکردن این پرسش مشکل است که آیا در صورت وقوع فاجعه‌ای اجتماعی در مقیاس بزرگ، می‌توان آن را مهار کرد.
whether a large-scale social disaster could be contained were it to occur شرطی نوع دوم است که برای بیان آن از اینورژن استفاده شده است.
ساختار معکوس شرطی نوع سوم
شرطی نوع سوم از این ساختار پیروی می‌کند: If I had done something, I would have been something.
برای ایجاد ساختار معکوس در شرطی نوع سوم، طبق معمول، if را حذف می‌کنیم و had را به ابتدای جمله منتقل می‌کنیم.
If they had not rushed him to the hospital, he would have died.
جمله‌ی فوق را با فرمولی که گفته شد، می‌توان با ساختار معکوس بیان کرد:
Had they not rushed him to the hospital, he would have died.
جمله‌های زیر از متون آکادمیک استخراج شده‌اند:
Had the Academy fulfilled that wish and addressed this topic at its 1st World Congress in 1937, just possibly the United States might have a system of civil procedure quite different from what it does have today.
اگر آکادمی این آرزو را برآورده و این موضوع را در اولین کنگرۀ جهانی‌اش (1937) مطرح می‌کرد، شاید آئین دادرسی مدنی ایالات متحده، با چیزی که امروز شاهدش هستیم، کاملاً متفاوت می‌بود.
Had he read these early criminological works, he would have changed his research project to include the effects the act of narration itself may have on the narrator and his social identity.
اگر آثار اولیه‌ی جرم‌شناختی را خوانده بود، پروژه‌ی پژوهشی‌اش را تغییر می‌داد تا تاثیر احتمالی روایت را بر راوی و هویت اجتماعی‌اش شامل شود.
جمله‌ی زیر از کتاب شهریار اثر ماکیاوالی استخراج شده است. مترجم انگلیسی از ساختار معکوس شرطی نوع سوم استفاده کرده است.
We have in Italy an example of this in the Duke of Ferrara, who never could have withstood the attacks of the Venetians in 1484, nor those of Pope Julius in 1510, had not his authority in that State been consolidated by time. (The Prince, Chapter 2, 16)
ترجمه‌ی محمود محمود:
«ما نمونه این حادثه را در ایطالیا داریم اگر نفوذ و اقتدار دوک فرارا به مرور زمان در قلمرو خود ثابت و محکم نشده بود هرگز نمی‌توانست در مقابل حملات سال 1484 وینسی‌ها مقاومت کند و همچنین در سال 1510 نمی‌توانست در مقابل پاپ جولیوس پافشاری کند …»
ترجمه‌ی داریوش آشوری:
«برای مثال، در ایتالیا امیرِ فررارا اگر خود و خاندان‌اش دیری بر آن سرزمین فرمان نرانده بودند هرگز تاخت و تازِ ونیزیان را در 1448 و تاخت و تازِ پاپ پولیوس را در 1510 برنمی‌توانست تافت.»
کسی متوجه ترجمه باکیفیت نمی‌شود، اما اگر بد باشد، همه می‌فهمند
ساختار شرطی ترکیبی (شرطی نوع دوم و سوم)
در گرامر زبان انگلیسی، برخی اوقات شرطی نوع دوم و سوم را ترکیب می‌کنند (Mixed conditionals). این نوع ساختار شرطی، درباره‌ی اتفاق یا رویدادی در زمان گذشته صحبت می‌کند و نتیجه‌ی احتمالی آن را در حال حاضر بررسی می‌کند.
If I had worked harder at school, I would have a better job now.
در جمله‌ی بالا، نویسنده اعتراف کرده که در دوران مدرسه درس‌خوان و فعال نبوده است. نتیجه‌ی این مسئله در زمان حال اتفاق افتاده است. در واقع، اگر در مدرسه بیشتر تلاش می‌کرد (گذشته)، اکنون شغل بهتری داشت (زمان حال).
مجدداً، مثال زیر از یک متن آکادمیک دیگر استخراج شده که نمونه‌ای از mixed conditional است:
As Solow once remarked to me, we would not now be concerned with the question [the existence of the aggregate production function] had Paul Douglas found labor’s share of American output to be twenty-five per cent and capital’s share seventy-five instead of the other way around [Fisher, 1969, 572]
جملۀ انگلیسی ترکیب شرطی نوع دوم و سوم است. قسمت انتهایی شرطی نوع سوم است (که در حقیقت نویسنده برای زیبایی متن از inverted-conditional استفاده کرده)، و قسمت ابتدایی شرطی نوع دوم (Mixed conditionals).
اگر پل داگلاس در می‌یافت سهم نیروی کار و سرمایه از تولید آمریکا، به ترتیب، ۲۵ درصد و ۷۵ درصد است و نه برعکس، اکنون دغدغه‌ی [تابع تولید ادغامی] را نداشتیم [Fisher, 1969, 572].
در مجموع، یادگیری این ساختار، که جزو موارد پیچیده در گرامر زبان انگلیسی است، مانع از ارائه‌ی ترجمه‌های نادرست می‌شود. در کنار یادگیری آن، باید تلاش کنیم در ترجمه‌ها، نامه‌نگاری‌ها، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها و، در مواقع لزوم، صحبت‌های روزمره به زبان انگلیسی از این ساختار استفاده کنیم. البته، همانند هر ساختار گرامری دیگری، قاعدتاً نباید در استفاده از آن زیاده‌روی کنیم.
منابع:
Angela Downing and Philip Locke (2006), ENGLISH GRAMMAR A University Course, Routledge.
Paul R. KROEGER (2005), Analyzing Grammar: An introduction, Cambridge.
Edmund Weiner and Andrew Delahunty (1994), The Oxford Guide to English Usage, Oxford University Press.
The Cambridge History of the English Language, Volume 3, edited by Richard M. Hogg, Norman Francis Blake, Roger Lass, R. W. Burchfield.
english.lingolia.com/en/grammar/other-conjunctions-inversion
ed.ac.uk/files/atoms/files/grammar_for_academic_writing_ism.pdf
شدیدا کاربردی و مفید بود. مرسی از شما
سلام!
کاملاً کاربردی و با جزئیات و نمونه‌های کارامد بود. سپاس‌گزارم.
عالی بود.
بسیار خوب. سپاس.
عالی عالی عالللللی