اصول ترجمه مقاله جهت ارسال به نشریات بین المللی مانند ISI و IEEE

سالانه چندین هزار مقاله برای ژورنال های مختلف علمی فرستاده می شوند که متاسفانه به دلیل ترجمه نامناسب، آشنا نبودن با اصول نگارش مقالات یا رعایت نکردن این اصول، مقالات قبول نمی شوند و زمان و سرمایه نویسنده آن به هدر می رود. به همین خاطر در این نوشتار سعی گردیده تا توضیحاتی کلی در مورد اصول نوشتن و ترجمه مقالات علمی برای دانشجویان و اساتیدی که به دنبال این کار هستند آورده شود.

از قرن هفدهم به بعد مقالات علمی پیش از چاپ در ژورنال توسط چند استاد آن رشته خوانده می شود تا صلاحیت مقاله برای چاپ سنجیده شود. از آن زمان به بعد تعداد مجلاتی که این فرآیند را دنبال می کنند افزایش یافته است تا جایی که امروزه به سختی بتوان مجله علمی و پژوهشی ای را یافت که از این مقوله مستنثی باشد. این روند را داوری همتا یا Peer Review می گویند. سالانه ۴۰ تا ۹۰% از مقالاتی که برای چاپ فرستاده می شوند در این مقطع مرجوع می شوند که این میزان به ژورنال بستگی دارد.

پیش از نوشتن مقاله مطمئن شوید که شرایط لازم برای نوشتن مقاله را دارید. یعنی اطلاعاتی بدست آورده اید که باعث ارتقای سطح دانش و شناخت در یک زمینه تحقیقاتی خاص می گردد؛ مثلاً، روش ها و نتایج نوینی برای ارائه دارید، نتایج تحقیقات پیشین را بهبود بخشیده اید یا تفسیر جدیدی از آنها بدست آورده اید، یا ممکن است بخواهید تحلیل یا خلاصه ای از یک موضوع خاص به چاپ برسانید. از کپی برداری یا ارائه نتایج غلط در مقاله تان دوری کنید.

می توان گفت که یک مقاله علمی قوی باید شامل خصوصیات زیر باشد:

– پیامی واضح و مفید داشته و برای خواننده جالب باشد؛

– ساختار مقاله منطقی باشد و خواننده نیز بتواند همانند خودتان نتیجه گیری کند؛

– طوری نوشته شود که داوران و سردبیران به راحتی به اهمیت آن پی ببرند.

پیش از اینکه شروع به نوشتن کنید باید بدانید که مقاله تان از چه نوعی است. سه نوع مقاله وجود دارد:

مقالات کامل/اصلی: این مقالات نتیجه کامل تحقیق و تلاش شما هستند و به طور کامل بازگو کننده نتایج و روش های کارتان می باشند.

مقالات کوتاه: این مقالات هنگامی که نتیجه جالبی بدست می آورید و می خواهید پیش از نهایی شدن تحقیق همگان از آن مطلع شوند مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً ساختاری کوتاه و خلاصه دارند.

مقالات تحلیلی/دیدگاه ها: این دسته مقالات به بررسی مقالات و کارهای صورت گرفته روی یک موضع خاص در زمینه تحقیقاتی تان می پردازند.

خودتان می توانید قضاوت کنید که آیا کارتان برای تبدیل شدن به مقاله ای کامل بسنده می کند یا اینکه نتیجه ای جالب بدست آورده اید و می خواهید سریعاً آن را در مجامع علمی مطرح کنید. همچنین استاد راهنمای شما بهترین فردی است که می تواند نوع مقاله تان را مشخص کند.

این سه نوع مقاله از لحاظ دفعات ذکر شدن در سایر مقالات (citation) با هم متفاوت هستند. مقالات تحلیلی بیشترین تعداد دفعات ارجاع را در طول سال های پس از انتشارشان به خود تخصیص می دهند. مقالات کوتاه در دوره ای کوتاه پس از چاپ بیشتر از مقالات کامل به آنها ارجاع داده می شود؛ در حالی که با گذشت زمان مقالات کامل جای مقالات کوتاه را می گیرند.

ضریب تاثیر یا Impact Factor نشان می دهد که مقالات یک ژورنال چه میزان توسط خواننده ها مطالعه می شود و چقدر در سایر مقالات به آنها ارجاع داده می شود. البته این نشان دهنده این مسئله نیست که چند بار به یک مقالۀ مشخص (مثلاً، مقاله شما) ارجاع داده شده است و معیاری است کلی از تمام مقالات آن ژورنال. زیرا همانطور که گفته شد، به مقالات تحلیلی ممکن است بارها ارجاع داده شود در حالی که برخی مقالات هیچگاه ذکر نمی شوند.

انتخاب مجله هدف یکی دیگر از گام هایی است که باید با دقت برداشته شود. اگر ژورنالی که انتخاب می کنید نامناسب باشد، مقاله تان با مخاطب صحیح مواجه نمی شود و به احتمال خیلی زیاد در همان مراحل اولیه توسط سردبیر مرجوع خواهد شد. به همین منظور نکات زیر را درباره تمامی ژورنال هایی که مدنظر دارید بررسی کنید و سپس بهترین ژورنال را انتخاب کنید:

– اهداف و حوزه فعالیت مجله

– نوع مقالاتی که در آن مجله به چاپ رسیده اند

– طیف خوانندگان آن

– موضوعی که هم اکنون در آن ژورنال بحث روز است. برای این منظور می توانید چکیده مقالات اخیر آن ژورنال را بخوانید.

 باز هم توجه داشته باشید در صورتی که موضوع مقاله شما با حوزه کاری مجله مطابقت نداشته باشد، مقاله تان مرجوع خواهد شد.

 استاد راهنمای تان می تواند بهترین فرد برای مشورت در این زمینه باشد.

 هیچ گاه مقاله تان را همزمان به چند مجله ارسال نکنید. زیرا هم بر خلاف عرف اخلاقی بین المللی است و هم مطمئن باشید سردبیرها به راحتی این موضوع را کشف خواهند کرد.

 از مراجع مقاله تان برای یافتن مجلات مرتبط استفاده کنید.

تمامی ژورنال ها بخشی دارند به نام راهنمای نویسندگان یا Guides for Authors. در این راهنما قالب استاندارد آن ژورنال و نکاتی که مدنظر هستند آورده شده است، به خصوص در مورد ارجاع دادن مقالات. حتماً پیش از نوشتن مقاله تان به این راهنما مراجعه کنید.