چند مزیت مهم نرمافزارهای مترجم‌یار
نویسنده: مصطفی سعیدنژاد، مدیر عامل و هم‌موسس شبکه مترجمین ایران
حتماً تا به حال نام نرمافزارهای مترجم‌یار یا همان CAT tools را شنیده‌اید. طبق نظرسنجی‌های انجام شده توسط دو سازمان معتبر elia و GALA در سال ۲۰۱۷، ۹۰٪ شرکتهای حوزه ترجمه و خدمات زبانی و ۷۷٪ مترجم‌ها در دنیا از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند. بر این اساس، استفاده از این نرم‌افزارها به عنوان روند جاری و متداول جهانی اجتناب ناپذیر است. اما متاسفانه، مترجمیارها هنوز در کشور ما مورد توجه و استفاده اکثر مترجمان قرار نگرفته‌اند. در ادامه، چند مزیت اصلی این نرم افزارها را به زبان ساده بیان می کنم:
۱- محیط و نمایش مناسب برای ترجمه
شاید همین یک ویژگی ساده و ابتداییِ مترجمیارها برای مجاب کردن شما به استفاده کافی باشد. با این ویژگی، شما واحدهای ترجمه (یعنی جملات یا بخش‌هایی از آن‌ها) را به شکل دو ستونه و منظم مشاهده می‌کنید و ترجمه هر واحد را به راحتی در مقابل آن می‌نویسید. دیگر لازم نیست نرم افزار ورد و نرم‌افزار نمایش دهنده فایل مبدا را به سختی در یک مانیتور جا دهید و مکرراً اسکرول کنید. همچنین، همیشه با یک نگاه متوجه می شوید تا کجا ترجمه کرده‌اید. از طرف دیگر، مرور ترجمه و مطابقت دادن جملات مبدا و ترجمه آن‌ها هم به سادگی انجام می شود.
۲- از گنج پنهان خود محافظت کنید
ترجمه هر جمله انرژی و زمان قابل ملاحظه‌ای از شما می گیرد. با نرم افزار مترجم‌یار، هر جمله‌ای که ترجمه می‌کنید در حافظه ترجمه شما ذخیره می‌شود. بنابراین، هرگز نیازی به ترجمه مجدد همان جمله و دوباره‌کاری نخواهید داشت. بلکه، نرم‌افزار با مقایسه متن با واحدهایی که قبلاً ترجمه کرده‌اید، بلافاصله ترجمه را پیشنهاد می دهد و شما به سرعت به جمله بعدی می روید. لازم به ذکر است که نرم‌افزار به راحتی مواردی که نیاز به ترجمه ندارند مانند آدرس ایمیل را هم انتقال می دهد.
شاید فکر کنید احتمال تکرار یک جمله یا عبارت در ترجمه کم است، اما وقتی با مشتریان خاص و در حوزههایی محدود کار می‌کنید، موارد تکراری زیاد خواهد بود. ضمناً، در برخی متون، تکرار در خود متن هم زیاد است. متون قراردادها، گزارش‌های سالیانه و فصلی، بروشورها، و دفترچه‌های راهنما از جمله متونی هستند که دارای واحدهای ترجمه تکراری زیادی هستند.
پس هر جمله‌ای که ترجمه می‌کنید را می‌توانید در ترجمه‌های آتی هم مورد استفاده قرار دهید. بنابراین، واحدهای ترجمه‌ای که در حافظه ترجمه‌تان دارید، دارایی‌های ارزشمندی محسوب می‌شوند که باید در حفظشان کوشا باشید.
۳- یکپارچگی، چالشی بزرگ با راه‌حلی آسان
یکی از دغدغه‌های اصلی مشتریان و مترجمان حفظ یکدستی متن ترجمه شده است. در ترجمه سنتی، به علت وقفه در انجام پروژه، فاصله زمانی زیاد در سفارش‌های مشتری یا عدم دقت، ممکن است متون به صورت یکدست ترجمه نشوند. مثلاً، یک واژه در متن مبدا با چند معادل مختلف ترجمه شود، و یا معادل‌ها در اسناد مختلف یک مشتری متفاوت باشند. اما در ترجمه با استفاده از مترجم‌یار، نرم‌افزار با تحلیل هر واحد ترجمه و مقایسه آن با واژه‌نامه (Termbase) و حافظه ترجمه (Translation memory)، واژگان و عبارات مرتبط با آن واحد ترجمه را در پنجره‌های مربوطه نشان می دهد و مترجم با توجه به سابقه ترجمه‌های قبلی و واژه‌های تخصصی مشتری و زمینه، بهترین ترجمه را در کمترین زمان ممکن انجام می دهد.
۴- فرمتینگ، غولی که شاخش شکسته شد
شاید نپسندیم، اما ضرب المثل «عقل مردم به چشمشان است» حقیقت دارد. هر قدر هم که ترجمه ما از نظر اصول ترجمه و زبانشناختی خوب انجام شود، جای یک خروجی تمیز و مرتب پر نمی شود. استاندارد انجام ترجمه در جهان امروز، تحویل ترجمه دقیقاً در قالب و ساختار فایل مبدا است. به این معنی که جداول، شکل ها و نمودار ها باید با همان قالب فایل مبدا ترجمه و منتقل شوند. یکی از کارکردهای نرمافزارهای مترجم‌یار همین است. در این نرم‌افزارها، شما صرفاً با قرار دادن هر ترجمه در «تگ» خود، جایگاه آن را مشخص می‌کنید و نرم‌افزار مترجم‌یار خروجی را عیناً مطابق با فایل اصلی اما به زبان مقصد به شما می دهد. البته مترجم باید این خروجی را یک بار بازبینی و مرور نهایی کند.
تمامی موارد بالا به شما کمک می کند سرعت و کیفیت کارتان را افزایش دهید و با تمرکز بر هنر اصلی مترجم، یعنی برگرداندن متن از زبان مبدا به مقصد، درآمد خود را ارتقا دهید. لازم است بگویم، مترجمینی که بر این ابزارها تسلط دارند و توانایی ترجمه بالایی دارند به درآمد های بالای ۱۰ میلیون تومان در ماه نیز دست پیداکرده‌اند.
در صورتی که علاقمند هستید، نسخه آزمایشی 30 روزه SDL Trados 2017 قویترین نرم‌افزار مترجم‌یار جهان را به شکل رایگان دانلود و امتحان کنید، به این آدرس مراجعه نمایید:
http://www.sdltrados.com/products/trados-studio/free-trial.html
