از بیروت تا ترنسنت – گفتگو با عسکری خراط درباره زندگی فریلنسری

از ماه جاری قرار است به صورت منظم هر ماه در قالب مصاحبه پای صحبت یکی از مترجمان فعالی بنشینیم که به صورت فریلنس با ترنسنت همکاری دارند. برای اولین مصاحبه، سراغ یکی از پرکارترین و باسابقه‌ترین همکاران‌مان، آقای عسکری خراط رفتیم که از سال ۱۳۸۹ همکاری‌شان با شبکه مترجمین ایران را شروع کرده و، تاکنون، بیش از ۲۲۵۰ سفارش ترجمه را در سایت ترنسنت انجام داده‌اند.

• سلام، لطف می‌کنید خودتان را برای همراهان ما معرفی کنید.

عسکری خراط هستم متولد ۱۳۲۶ و ساکن قائم‌شهر در استان مازندران. بین سال‌های ۱۳۴۴ و ۱۳۴۸ دانشجوی رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه آمریکایی بیروت در لبنان بودم. بعد از فارغ‌التحصیلی به ایران برگشتم و خدمت نظام وظیفه را انجام دادم. بعد از پایان دوره خدمت، به مدت تقریباً سه سال، در مرکز آموزش‌های نیروی هوایی ارتش در خیابان دماوند استاد زبان انگلیسی بودم. در سال ۱۳۵۲، در سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران استخدام شدم و تا سال ۱۳۷۹، یعنی زمان بازنشستگی، در این سازمان مشغول به کار بودم. از سال ۱۳۶۴ هم با واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در قائم‌شهر و ساری در زمینه تدریس زبان انگلیسی همکاری داشتم. از سال ۱۳۸۹ هم با ترنسنت در زمینه ترجمه، هم فارسی به انگلیسی و هم انگلیسی به فارسی، همکاری می‌کنم.

• چه شد که وارد کار ترجمه شدید و به این حوزه علاقه پیدا کردید؟

اولین مواجهه من با زبان انگلیسی به صورت حرفه‌ای زمانی بود که برای تحصیل به بیروت رفتم. دانشجوی بورسیه در دانشگاه آمریکایی بیروت بودم و همه کلاس‌های‌مان هم به زبان انگلیسی برگزار می‌شدند. بعد از بازگشت به ایران هم، ابتدا سراغ تدریس زبان انگلیسی و، در ادامه، ترجمه رفتم. بیشتر در زمینه تحصیلی خودم، یعنی کشاورزی، ترجمه می‌کنم. محیط زیست، زیست‌شناسی، شیمی و پزشکی هم از زمینه‌های مورد علاقه‌ام برای ترجمه‌اند.

• ترجیح می‌دهید مترجم فریلنسر باشید یا به صورت حضوری کار ترجمه را انجام دهید؟ چرا؟

مسلماً، با توجه به شرایطم ترجیح می‌دهم مترجم فریلنسر باشم. مهم‌ترین مزیت فریلنسر بودن این است که دیگر لازم نیست هر روز به صورت فیزیکی در محل کار حضور داشته باشم و همه چیز به صورت غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود. من ساکن تهران نیستم و آمدن به تهران هم برایم تقریباً غیرممکن است. به نظرم، فریلنس کار کردن، حداقل برای من، همه‌اش مزیت بوده است. در خانه کنار همسرم هستم، سایت ترنسنت را چک می‌کنم و هر وقت سفارشی بیاید که مورد علاقه‌ام باشد و بتوانم انجامش بدهم، انتخابش می‌کنم. در خانه خودم هستم و نیازی نیست برای کار کردن جابجایی فیزیکی داشته باشم. با توجه به سنم، این مورد خیلی برایم مهم است.

• از سابقه همکاریتان با ترنسنت بگویید. چطور با ترنسنت آشنا شدید و همکاریتان را شروع کردید؟

دختر من ساکن تهران است. بعد از این که بچه‌دار شد، تصمیم گرفت از محل کارش استعفا بدهد تا بتواند از نوه‌مان نگهداری کند. ما هم برای این که کمکش کنیم و مجبور نشود کارش را رها کند، راهی تهران شدیم. تهران که بودیم، اسم شبکه مترجمین ایران را شنیدم و برای همکاری تماس گرفتم. بعد از آن که در آزمون ورودی، که به صورت حضوری هم برگزار می‌شد، پذیرفته شدم، همکاریم با ترنسنت شروع شد.

• به نظر شما ترنسنت چه ویژگی‌‌هایی دارد که می‌تواند باعث تمایزش در صنعت ترجمه ایران شود؟ چه پیشنهادی برای بهبود سیستم و گردش کاری در ترنسنت دارید؟

شخصاً با شرکت و مؤسسه دیگری در این زمینه همکاری ندارم تا بتوانم مقایسه‌ای انجام دهم. یکی از ویژگی‌های بسیار خوب ترنسنت این است که کارهای ما، یعنی مترجم‌ها، ارزیابی می‌شوند و می‌توانیم متوجه اشتباهات‌مان بشویم و کیفیت کارمان را به صورت مستمر ارتقا دهیم. ویژگی مهم دیگر ترنسنت پرداخت‌های به‌موقع است. در واقع، من خاطر جمع هستم که سر موقع حق‌الزحمه ماه را دریافت می‌کنم. در هر حال، همان‌طور که می‌دانید. حقوق بازنشستگی کفاف مخارج زندگی امروز را نمی‌دهد. فقط یک پیشنهاد دارم و آن هم افزایش تعداد ترجمه‌هایی است که می‌توانیم هم‌زمان انتخاب کنیم. گاهی پیش آمده است یک سفارش کوچک ۲۵۰ کلمه‌ای برداشته‌ام و هم‌زمان که مشغول انجامش بوده‌ام، سفارشی در سایت ثبت شده است که در زمینه مورد علاقه من هم بوده است؛ اما به دلیل محدودیت دسترسی نتوانسته‌ام سفارش را انتخاب کنم و فرصت را از دست داده‌ام. به نظرم، اگر در این زمینه انعطاف‌پذیری بیشتری وجود داشته باشد، بهتر است.

• مترجمان هم مثل فعالان بسیاری از حرفه‌ها باید سعی کنند همیشه دانش خودشان را چه در حوزه زبان مد نظر و چه در زمینه‌های تخصصی مورد علاقه‌شان به‌روز نگه دارند. شما در این زمینه چه رویکردی دارید و از چه راهکارهایی استفاده می‌کنید؟

به دلیل شرایط فعلی، حضور در سمینارها، کنفرانس‌ها و کارگاه‌های تخصصی و آموزشی خارج از کشور بسیار دشوار است. در واقع، به دلایلی که بر همه روشن است، با مشکل اخذ ویزا مواجهیم. اما باید سعی کنیم خودمان را در معرض محتوای تولیدشده به زبان مد نظرمان قرار بدهیم. شخصاً، حتماً روزی یک ساعت اخبار سی‌ان‌ان را نگاه می‌کنم تا هم در جریان اتفاقات روز جهان قرار بگیرم و هم با اصطلاحات انگلیسی جدیدی آشنا شوم که حاصل پویایی زبان هستند. به اقتضای سنم، با تلویزیون راحت‌تر هستم تا اینترنت.

• شرایط ناشی از همه‌گیری کرونا چه تأثیری بر کار شما داشته است؟

از همان سال ۱۳۸۹، که همکاریم با ترنسنت را شروع کردم، تا همین الان، هر روز، صبح، ظهر و شب، در خدمت سایت هستم. کرونا هیچ تغییری در شرایط کاریم ایجاد نکرده است. مثل گذشته، دورکار هستم. هر روز، بعد از صرف صبحانه، پشت کامپیوتر می‌نشینم و تا تقریباً ساعت یک بعد از ظهر کار می‌کنم. بعد از ناهار هم، ۲ ساعت استراحت می‌کنم و کار را تا ساعت ۷ ادامه می‌دهم. بعد از نیم ساعت ورزش، دوباره به سر کار بر می‌گردم و تا ساعت ۱۰ یا ۱۱ شب مشغول ترجمه هستم. برنامه‌ام، در حدود ۱۰ سالی که با ترنسنت همکاری می‌کنم، به همین صورت بوده است.

• لطفاً، یک خاطره از همکاری‌تان با ترنسنت را برای همراهان‌مان تعریف کنید.

یک بار کار مترجمی را بازخوانی می‌کردم که ارزیاب ایرادهای زیادی از ترجمه‌اش گرفته بود. ترجمه را بازخوانی کردم و، به دلیل وقت زیادی که برای اصلاح کار گذاشته بودم، سهم یا همان حق‌الزحمه بازخوانی من را بیشتر و به همین نسبت هم از سهم مترجم کم کردند. خیلی طول نکشید که این بلا دقیقاً سر خودم هم آمد. یعنی یکی از ترجمه‌های خودم ایرادهای زیادی داشت و بازخوان دیگری اصلاحش کرد و سهم من کم و سهم بازخوان زیاد شد. بیشتر خاطره‌های من از این دست خاطرات از راه دور است چون هم دورکار هستم و هم فرصت نشده است تا در مراسمی که ترنسنت برگزار می‌کند، شرکت کنم و خاطره حضوری از بودن کنار همکاران داشته باشم.

از این که وقت ارزشمندتان را در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزاریم و برای‌تان آرزوی سلامتی و موفقیت هر چه بیشتر داریم.