چگونه استاد راهنما انتخاب کنیم؟

استاد راهنما همان کسی است که در روند یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های زندگی‌تان، دست‌تان را می‌گیرد و پا به پا می‌برد. استاد راهنما در پایان نامه با راهنمایی‌ها و بازخوردهایش، به شما کمک می‌کند نقص‌های کارتان را برطرف کنید و روش صحیح تحقیق و پژوهش را بیاموزید. بنابراین، چنین شخص مهمی را باید با دقت فراوان انتخاب کرد. اما چگونه می‌توان بهترین استاد راهنما را انتخاب کرد؟ هنگام انتخاب این شخص تأثیرگذار، باید چه مواردی را در نظر بگیریم؟

در این مطلب، هر آنچه باید در مورد انتخاب استاد راهنما بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با شبکه مترجمین ایران همراه باشید!

چرا انتخاب استاد راهنما مهم است؟

اگر دانشجو هستید یا قرار است دانشجو شوید، باید بدانید انتخاب استاد راهنما از تأثیرگذارترین رویدادها در آینده علمی‌تان خواهد بود. فرقی نمی‌کند نوشتن پایان نامه چقدر زمان می‌برد، در هر صورت، استاد راهنما، تا انتهای کار همراه‌تان خواهد بود و راهنمایی‌های لازم را ارائه خواهد داد.

زمان انتخاب استاد راهنما که برسد، با انتخاب استاد راهنمای مناسب، می‌توانید همه وقت و انرژی‌تان را به سوی موضوع مورد نظرتان معطوف کنید و با بهره‌گیری از بازخوردها و پیشنهادات استادتان، نقص‌های کارتان را برطرف کنید، راه و روش پژوهش در پایان نامه را یاد بگیرید و بهترین پژوهش ممکن را ارائه دهید.

انتخاب استاد راهنمایی که بتواند در پیش‌برد کار پژوهشی، آزمایشگاهی یا تجربی و حتی کارهای میدانی، نظیر طراحی پرسش‌نامه، به مفهوم واقعی کلمه «راهنمایی» کند، یاری‌تان خواهد کرد. استاد راهنما خوب کمک می‌کند تا مفاهیم و موضوع‌ مورد نظرتان را به بهترین و دقیق‌ترین شکل، تعریف کنید. هر چه بیشتر به وظایف استاد راهنما و اهمیت نقش وی در پیش‌برد پژوهش‌تان پی ببرید، در انتخاب وی دقت و وسواس بیشتری به خرچ خواهید داد.

نقش استاد راهنما چیست؟

و اما نقش استاد راهنما چیست؟ نقش استاد راهنما در نوشتن پایان نامه کارشناسی ارشد، دکتری یا کارشناسی بر هیچ کس پوشیده نیست! استاد راهنما بد و خوب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نتیجه کارتان داشته باشد. در ادامه، به‌طور دقیق، برای‌تان خواهیم گفت نقش استاد راهنما در یک پایان نامه چیست!

• استاد راهنما با اشراف بر موضوع تحقیق، کمک‌تان می‌کند تا
• پژوهش را در مسیر صحیح پیش ببرید.
• موضوعات فرعی را کانالیزه کنید.
• نقاط انحراف را مشخص کنید.

در واقع، استاد راهنما، با چنین کمک‌هایی، باعث می‌شود پایان‌نامه‌ای ارزشمند بنویسید، مقاله چاپ کنید و در نتیجه، تلاش‌های پژوهشی‌تان به ثمر بنشیند. در واقع، استاد راهنما برای مقاله نیز کمک‌تان خواهد کرد.

• استاد راهنما قدم به قدم کنارتان است و پیشرفت کارتان را رصد می‌کند. در این مسیر، مشاوره‌های لازم را برای ادامه مسیر ارائه می‌دهد، ‌ارزیابی‌های لازم را انجام می‌دهد تا درنهایت، پایان‌نامه یا رساله‌ای کاملی شکل بگیرد.
• استاد راهنما با رهنمودهایش، ایده پژوهشی خام و اولیه را جهت می‌دهد و آن را به نتیجه می‌رساند.
• و اما نقش استاد راهنما در جلسه دفاع! استاد راهنما خوب، که در مسیر نگارش پایان نامه در کنارتان بوده است و در جریان همه چیز قرار دارد، حتی در جلسه دفاع نیز می‌تواند کمک‌تان کند.

استاد راهنما و پایان نامه‌های خاص

اگر برای نگارش پایان نامه‌تان، مجبورید به بخش‌های صنعتی و دولتی مراجعه کنید، بهتر است استاد راهنمایی را انتخاب کنید که با این بخش‌ها در ارتباط است. انتخاب چنین استادی امکان مراجعه به نهادهای لازم را برای‌تان فراهم می‌آورد.

چگونه استاد راهنما انتخاب کنیم؟

تا به این‌جا، با نقش استاد راهنما آشنا شدید. اما چگونه باید استاد راهنما انتخاب کنیم؟ هنگام انتخاب استاد راهنما، باید به چه نکاتی توجه کنیم؟در ادامه، هر آنچه باید در مورد انتخاب استاد راهنما بدانید برای‌تان خواهیم گفت.

1- تعیین ایده اولیه یا حوزه پژوهشی مورد علاقه

 بسیاری دانشجویان، قبل از انتخاب استاد راهنما، ایده اولیه‌ای در ذهن دارند. اما داشتن ایده‌ای کلی کافی نیست. در گام نخست، باید این ایده کلی را تبدیل به عناوین جزئی‌تر کنیم تا بتوانیم حوزه مورد علاقه‌مان را دقیق‌تر بیان کنیم. اما این کار چه کمکی به شما می‌کند؟ در واقع، وقتی دقیقاً بدانید پایان‌نامه‌تان پیرامون چه حیطه‌ای است، می‌توانید استادی را انتخاب کنید که حوزه تخصصی‌اش نزدیک به حوزه انتخابی شما است.

یادتان باشد بیان دقیق‌تر موضوع همیشه کار آسانی نیست و انجام آن نیازمند تحقیق و پژوهش است. برای مثال، موضوع «ارائه چارچوبی جهت ارائه خدمات دولت در قالب پنجره واحد الکترونیک» موضوع بسیار جامعی است. جزئی‌سازی آن به‌عنوان پژوهش دانشگاهی می‌تواند با عنوان «بررسی و مدل‌سازی سامانه رسیدگی به انتقادها در سازمان … » انجام شود.

2- تهیه فهرست اساتید راهنمای مرتبط

با توجه به موضوع تعیین شده، باید فهرستی از اساتید راهنمای بالقوه تهیه کنیم. قطعاً به اسامی خاصی برمی‌خوریم که در موضوع مورد علاقه‌مان صاحب دانش و تجربه هستند. البته اگر اطلاعات‌مان در خصوص شخص خاصی کافی نباشد، می‌توانیم از دانشجویان قبلی یا اساتید همکار وی یا پورتال‌های دانشگاهی کمک بگیریم.

3- تعیین اسامی نهایی

اکنون نوبت به کوتاه کردن لیست و حذف اسامی می‌رسد! برای کوتاه کردن این لیست، باید به یک سری سوالات پاسخ دهید:

• آیا اساتید هنوز فعال هستند؟
• آیا هنوز روی موضوع مورد نظرمان کار می‌کنند؟
• آیا، در حال حاضر، پایان‌نامه قبول می‌کنند؟
• معیارهای پذیرش سازمانی که در آن کار می‌کنند و دسترسی به آن‌ها چگونه است؟

پاسخ این سؤالات باعث حذف برخی اسامی از فهرست می‌شود.

4- اولین ارتباط با استاد راهنما

اکنون، یک قدم به ارسال اولین پیام به استاد راهنما و برقراری ارتباط با وی نزدیک‌تر شده‌اید! استاد راهنمایی را که در صدر لیست‌تان قرار دارد انتخاب کنید! ایمیل بهترین و ساده‌ترین راه برای برقراری ارتباط با استاد راهنمای منتخب‌تان است. اما نحوه ایمیل زدن به استاد راهنما چگونه است؟ متن ایمیل به استاد راهنما باید چگونه باشد؟ پیش از ارسال ایمیل، می‌توانید چند نمونه ایمیل به استاد راهنما برای پایان نامه را در وب‌سایت‌ها مشاهده کنید تا با ساختار چنین ایمیل‌هایی آشنا شوید!

در ایمیل به استاد راهنما به چه مواردی اشاره کنیم:

هدف‌تان را توضیح دهید.

علائق‌تان را به‌وضوح بیان کنید.

سوابق تحصیلی و تجربی‌تان ‌را شرح دهید.

دلیل انتخاب‌تان را شرح دهید.

زمانی را برای ملاقات یا صحبت تلفنی در مورد پروژه درخواست کنید.

رزومه‌ای مختصر و مفید، ریزنمرات و گزارش یا سندی را که بتواند کیفیت کار قبلی‌تان را نشان دهد، به ایمیل ارسالی ضمیمه کنید تا استاد راهنما بتواند کارتان را ارزیابی کند.

پس از ارسال ایمیل، منتظر پاسخ استاد راهنما بمانید. اگر تا دو هفته پس از ایمیل اصلی و پیگیری موضوع، پاسخی نگرفتید، به سراغ گزینه بعدی بروید. اجازه ندهید به خاطر جواب ندادن استاد راهنما وقت‌تان هدر برود.

5- ملاقات حضوری و انتخاب قطعی استاد راهنما

در این مرحله، کار جدی‌تر می‌شود. معمولاً، اساتید راهنما در پاسخ، خواستار اطلاعات بیشتر در قالب دیداری حضوری‌اند. برای چنین ملاقاتی باید سؤالاتی را آماده کنید تا تمام جوانب فعالیت استاد را برای انتخاب وی به‌عنوان استاد راهنما به‌دست آورید.

• چه انتظاراتی از دانشجویانی که راهنمایی می‌کند دارد؟
• چگونه دانشجویان را راهنمایی می‌کند؟
• دانشجویان قبلی‌اش، در حال حاضر، به چه کاری مشغول‌اند؟
• در حال حاضر چند دانشجو را راهنمایی می‌کند؟
• چقدر برای پروژه شما وقت اختصاص می‌دهد؟
• نظر وی در مورد موضوع‌ پژوهش‌تان چیست؟
• غیر از مراحل اداری، سایر اقدامات لازم برای انتخاب استاد راهنما از نظر وی چیست؟

6- انجام مراحل اداری

دانشگاه‌ها معمولاً چارچوب‌های استانداردی را برای انتخاب استاد راهنما دارند. پس از توافق با استاد راهنما درباره موضوع پژوهشی، باید تأییدیه استاد در قالب فرم‌های مربوط اخذ کنید و به مراجع تعیین شده تحویل دهید. از این مرحله به بعد، کار پژوهشی‌تان با استاد انتخاب شده رسمیت پیدا می‌کند.

استاد مشاور چیست؟

و اما می‌رسیم به استاد مشاور! در نگارش پایان‌نامه، استاد مشاور نیز در کنار استاد راهنما به شما کمک می‌کند. اما استاد مشاور چیست؟ استاد مشاور در پایان‌نامه چه نقشی دارد؟ در واقع، استاد مشاور نیز از لحظه نگارش پروپوزال تا انتهای جلسه دفاع پایان نامه همراه‌تان است و مشاوره‌های لازم را به شما می‌دهد.

نتیجه‌گیری

تا به این‍‌‌جا، به نقش استاد راهنما در پایان نامه و اهمیت حضورش پی بردید! فرقی نمی‌کند در روند انتخاب استاد راهنما دکتری باشید یا در فکر انتخاب استاد راهنما در کارشناسی ارشد باشید، در هر صورت، باید نکات مربوط به انتخاب استاد راهنما را بشناسید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید و این پروژه پژوهشی مهم را به بهترین شکل پیش ببرید. در نظر گرفتن زمینه علمی استاد، بیان صریح هدف پایان‌نامه یا رساله و شرایط همراهی استاد در فرآیند پژوهش، در انتخاب استاد راهنما بسیار مهم است. همچنین یادتان باشد استاد راهنما باید بین کیفیت پاسخگویی و راهنمایی اساتید و سابقه آن‌ها نوعی توازن برقرار کرد. با توجه به نقش استاد راهنما و مشاور، باید کمال دقت را در انتخاب‌شان به خرج دهید!