روز جهانی ترجمه و مترجم
بسیاری مردم نمی‌دانند 30 سپتامبر روز جهانی ترجمه و مترجم است. جالب این‌جاست بدانید روز جهانی ترجمه و مترجم چیز جدیدی نیست و از سال 1953، آن را گرامی می‌داریم. اهمیت و ضرورت ترجمه بر هیچ‌کس پوشیده نیست. مترجم‌ها، با ابزارشان، مردم جهان را گرد یکدیگر آورده‌اند و مطالب و اطلاعاتی را که پیش‌تر فقط مختص به عده‌ای زبان و فرهنگ خاص بودند به گوش مردم سراسر جهان رسانده‌اند. ترجمه حتی مسیر تاریخ را تغییر داده است. ترجمه و مترجم سازاوار داشتن روزی در تقویم هستند. شبکه مترجمین، به مناسبت این روز مهم، قصد دارد 5 کارگاه ترجمه زبان انگلیسی را به مترجمان هدیه دهد. اما روز جهانی مترجم چه روزیست؟ دلیل نامگذاری این روز چیست؟ در دوره آموزش رایگان فن ترجمه زبان انگلیسی، قرار است چه مباحثی مطرح شود؟
در این مطلب، هرآنچه باید در مورد روز جهانی ترجمه و مترجم و دوره آموزش رایگان روش‌های نوین ترجمه بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با شبکه مترجمین ایران همراه باشید!
روز ترجمه چیست؟
روز مترجم در تقویم 30 سپتامبر است. این روز از سوی فدراسیون جهانی مترجمین (International Federation of Translators یا به اختصار، IFT) روز جهانی ترجمه نامگذاری شده است. در این روز، مترجمان، زبان‌شناسان، نویسندگان و دیگر اعضای صنعت زبان، در سراسر جهان، با یکدیگر هم‌صدا می‌شوند و فعالیت‌هایی را در جهت آگاهی‌رسانی در مورد اهمیت حرفه‌شان انجام می‌‌دهند. اگر دوست دارید که در صنعت ترجمه فعالیت کنید می توانید به صفحه استخدام مترجم شبکه مترجمین ایران مراجعه کنید.
چرا 30 سپتامبر؟
و اما چرا روز جهانی ترجمه 30 سپتامبر است؟ فدراسیون جهانی مترجمین روز ترجمه را به منظور گرامی‌داشت سنت جروم (St. Jerome) نامگذاری کرده است. اما سنت جروم کیست؟ سنت جروم مترجم انجیل و قدیس حامی مترجمان است. سنت جروم کشیشی اهل شمال شرق اروپا بود و انجیل را به زبان عبری به زبان لاتین ترجمه کرد.
سنت جروم زبان لاتین را در مدرسه آموخته بود و مسلط به زبان‌های عبری و یونانی نیز بود. این کشیش در سی‌ام سپتامبر سال 420 میلادی درگذشت و این دلیل تعیین تاریخ روز جهانی ترجمه است.
مارتین لوتر معتقد است سنت جروم، بیش از هر شخص دیگری، در جهت ترجمه انجیل کوشیده است. بدون تلاش سنت جروم، انجیل هرگز تا به این حد دقیق، ترجمه نمی‌شد. حتی ممکن بود انجیل‌های انگلیسی نیز به صورت کنونی‌شان نباشند.
حرفه ترجمه در عصر مدرن
تغییر و تحول از مشخصه‌های عصر مدرن است. در این جهان، راه‌های برقراری ارتباط و تعامل تغییر کرده است. در هیچ برهه‌ای از تاریخ، تبادل اطلاعات با این سرعت صورت نگرفته است و جهان نیز از این کوچک‌تر نبوده است، اما با وجود همه پیشرفت‌های صورت‌گرفته در دنیای دیجیتال و تکنولوژی، جهان همواره به ترجمه انسانی و مترجم‌ها نیاز دارد. این دهکده جهانی بدون وجود مترجمان قابل تصور نیست.
هنوز ماشین ترجمه‌ای نیامده است که بتواند جایگزین مترجم و ترجمه انسانی شود. اما در این میان، برخی ایزارهای مترجم‌یار کار را برای مترجمان آسان‌تر کرده‌اند. در واقع، ماهیت شغل مترجمان تغییر نکرده است؛ آن‌ها همواره، رسالت تبادل ایده‌ها در میان فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف را بر عهده دارند و فقط و فقط، ابزارهایی برای سهولت کارشان شکل گرفته است.
برگزاری دوره رایگان روش‌های نوین ترجمه به مناسبت روز ترجمه
و اما روز مترجم در ایران! در کشور ما نیز، مانند سراسر جهان، این روز را پاس می‌دارند. شبکه مترجمین ایران قصد دارد، با همکاری دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، 5 کارگاه رایگان روش‌های نوین ترجمه را به مناسبت روز جهانی ترجمه و مترجم برگزار کند. این دوره شامل پنج کارگاه چهار ساعته است و طی ده جلسه دو ساعته برگزار می‌شود.
هر کارگاه به موضوع مشخصی می‌پردازد. سرفصل‌های کارگاه‌های آموزش ترجمه عبارتند از:
-
کارگاه ارزیابی و تضمین کیفیت ترجمه در پرتوی فناوری
- مروری بر مدل‌ها و معیارهای مختلف ارزیابی و تضمین کیفیت ترجمه
- آموزش مقدماتی نرم‌افزارهای مستقل ارزیابی و تضمین کیفیت ترجمه
- آموزش مقدماتی نرم‌افزارهای ارزیابی و تضمین کیفیت ترجمه تعبیه شده در نرم‌افزارهای مترجم‌یار
- مروری بر بازار خدمات ارزیابی و تضمین کیفیت ترجمه
-
کارگاه بومی‌سازی وب‌سایت
- تفاوت بین ترجمه، بومی‌سازی، و بین‌المللی‌سازی
- تکنیک‌های بومی‌سازی وب‌سایت
- فرایند بومی‌سازی وب‌سایت
- نرم‌افزارهای مناسب برای بومی‌سازی وب‌سایت
- مروری بر بازار خدمات بومی‌سازی وب‌سایت
-
کارگاه بازآفرینی
- تفاوت بین ترجمه، بازآفرینی، بومی‌سازی، و اقتباس
- اصول و راهکارهای بازآفرینی
- فرایند بازآفرینی
- مروری بر بازار خدمات بازآفرینی
-
کارگاه ترجمه، بومی‌سازی، و اعتبارسنجی زبانی پرسشنامه‌ها
- تفاوت بین ترجمه، بومی‌سازی، و معتبرسازی زبانی
- کاربرد خدمات معتبرسازی زبانی
- فرایند ترجمه و معتبرسازی پرسشنامه‌ها
- مروری بر بازار خدمات معتبرسازی زبانی
-
کارگاه نکات تخصصی در معادل یابی
سخن آخر
فرقی نمی‌کند مترجم شعری را ترجمه کند یا متنی علمی را به زبان دیگر برگرداند، در هر صورت، پیامی را از گویش‌وران یک زبان به گویش‌وران زبانی دیگر منتقل کرده است. در سراسر جهان، مترجمان بسیاری در جهت ترجمه متون علمی و تخصصی، ادبی و هنری کوشیده‌اند. هیچ نقطه پایانی برای ترجمه وجود ندارد. هر روز، مترجمان بی‌شماری، در سراسر جهان، در جهت ترجمه متون مختلف می‌کوشند. روز جهانی ترجمه و مترجم توجه‌ها را به سوی این حرفه ارزشمند جلب می‌کند و فرصتی را فراهم می‌آورد تا مردم سراسر جهان نیز بتوانند از مترجمانی که با ابزار ترجمه سعی بر از میان برداشتن مرزها و گسترش دانش و ادب دارند قدردانی کنند. شبکه مترجمین ایران نیز به منظور قدردانی از مترجمین، کارگاه‌های آموزش رایگان فن ترجمه زبان انگلیسی را به مترجمین هدیه می‌دهد. مترجمین، از سراسر جهان، می‌توانند در این کارگاه‌ها شرکت کنند. روز جهانی مترجم مبارک!
۲۴ مه ۲۰۱۷ اتفاق ویژه‌ای برای مترجم‌ها، مترجم همزمان و واژه‌شناس‌های حرفه‌ای محسوب می‌شود. در این روز سازمان ملل طی جلسه‌ای شغل مترجمی حرفه‌ای را به رسمیت شناخت.
مجمع عمومی سازمان ملل طبق قطعنامهٔ A/71/L.68 روز ۳۰ سپتامبر (۸ مهر) را روز جهانی ترجمه اعلام کرده است. در تمام شبکهٔ سازمان ملل این روز جشن گرفته می‌شود.
به رسمیت شناختن روز جهانی ترجمه، که اولین بار در سال ۱۹۵۳ جشن گرفته شد، از بدو تأسیس سازمان FIT از مأموریت‌های این سازمان بوده است. تلاش‌های بسیاری، مخصوصاً از طرف یونسکو، برای به رسمیت شناختن روز جهانی ترجمه صورت گرفته است. در اوایل سال ۲۰۱۵، هیئت اعزامی سازمان FIT با ارائهٔ نامه‌ای به دبیر کل یونسکو خواستار بررسی روز جهانی زبان مادری بود، ولی به نتیجه‌ای نرسید.
چندزبانگی، که اجرایش ارتباط پیچیده‌ای با ترجمه، ترجمهٔ همزمان و واژه‌شناسی دارد، یکی از رکن‌های اصلی سازمان ملل است و در میان ۶ زبان رسمی و ۱۹۳ کشورِ عضو جزء اصلی در تعامل با شهروندان محسوب می‌شود. قطعنامهٔ مورد بحث، علاوه بر تکمیل توصیهٔ Nairobi در زمینهٔ نقش ترجمه در ارتباط کشورها، در تجلیل از اهمیت و جایگزین‌ناپذیری ترجمهٔ حرفه‌ای در امور بین‌المللی بشر تأثیر می‌گذارد.
با توجه به این که تقاضا برای تعامل، مشارکت و همکاری در سطح جهانی رو به افزایش است، این قطعنامه نیاز به آموزش نسل بعدی مترجم‌ها، مترجم‌های شفاهی و واژه‌شناس‌های حرفه‌ای را پررنگ می‌کند. سازمان ملل، با همکاری شرکای دانشگاهی‌اش، یکی از مراکز پیشرو تعالی در آموزش مترجم‌ها، مترجم‌های شفاهی و واژه‌شناس‌های حرفه‌ای به شمار می‌رود که به طور مستمر در امنیت و رفاه بین‌المللی کشورهای عضو نقش خواهند داشت.
سازمان FIT و سازمان ملل، هر دو، هدف‌شان گرد هم آوردن مردم جهان است. قطنامهٔ مورد نظر نه تنها سازمان ملل و FIT را به هم نزدیک‌تر می‌کند، بلکه امید است تجلیل از روز جهانی ترجمه در سازمان ملل نقش پر اهمیت زبان‌های اشاره را نیز پررنگ کند.
سرانجام، با توجه به این که این روز اتفاق مهمی در سال ۲۰۱۷ بوده است، کمیسیون اروپا و اتحادیهٔ اروپا برای اولین بار روز جهانی ترجمه را به همراه روز زبان اروپا (EDL) جشن خواهند گرفت.
به امید آن که در سراسر دنیا، به خصوص ایران، از روز جهانی ترجمه تجلیل شود!
مضمون #ITD2017 (روز جهانی ترجمه ۲۰۱۷) عبارت است از ترجمه و تنوع.
